W tym roku po raz dziewiąty już Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk organizuje prestiżowe współzawodnictwo międzynarodowe o nazwie "First Step to the Nobel Prize in Physics" (Pierwszy Krok do Nagrody Nobla w Fizyce).

Organizacja konkursów fizycznych dla uczniów szkół średnich ma w Polsce długą tradycję. Krajowa Olimpiada Fizyczna przeprowadzana jest już piąte dziesięciolecie. Jej laureaci przyjmowani są do najlepszych uczelni z otwartymi ramionami, bez egzaminów wstępnych. Większość z nich wybiera potem kariery naukowe. Większość spośród wybitnych profesorów fizyki w obecnej Polsce ma za sobą uczestniczenie w Olimpiadzie. Wielu z dawnych uczestników pracuje teraz w najlepszych instytutach badawczych i uniwersytetach na całym świecie.

Przez Polskę była zorganizowana pierwsza Międzynarodowa Olimpiada Fizyczna, jeszcze w 1967 roku. Wtedy do Warszawy, oprócz drużyny polskiej, przyjechali jedynie uczniowie z Czechosłowacji, Rumunii, Węgier i Bułgarii. Obecnie Olimpiada przeprowadzana jest na całym prawie świecie; ostatnio zaczęły w niej uczestniczyć Kanada i Stany Zjednoczone. Kalendarz jest już ustalonyaż do roku 2013, gdy krajem goszczącym uczestnikow będzie Dania, po Estonii, Belgii, Chorwacji, Meksyku, Wietnamie, Iranie, Singapurze, Korei Poludniowej i wielu innych.

Około 15 lat temu Instytut Fizyki PAN we współpracy z Krajowym Funduszem na rzecz Dzieci rozpoczął organizowanie tak zwanych Warsztatów Badawczych z Fizyki. W czasie Warsztatów wybrani przez Fundusz uczniowie uczestniczyli w różnych "dorosłych" projektach badawczych przeprowadzanych w Instytucie. Niektóre z wyników otrzymanych przez uczestników Warsztatów były niezwykle wartościowe i zostały potem opublikowane w literaturze naukowej.

Dr Waldemar Gorzkowski, organizator "First Step to the Nobel Prize in Physics", pisze w ten sposób:

"W czasie spędzonym z uczniami, zarówno na Warsztatach jak i podczas Olimpiady Fizycznej odkryliśmy, że niektórzy z nich próbowali samodzielnie wykonywać badania fizyczne, w szkołach, w niektórych laboratoriach, a nawet w domu. Wtedy właśnie, pod patronatem władz Instytutu Fizyki zdecydowałem się zorganizować krajowe Współzawodnictwo w Projektach Badawczych z Fizyki dla Uczniów Szkół Średnich. [...] Analiza prac nadesłanych na pierwszą edycję konkursu skłonila mnie do zorganizowania podobnego przedsięwziecia w skali międzynarodowej".

"First Step" zorientowany jest na tych uczniów szkół średnich, którzy chcieliby przeprowadzać swoje własne prace badawcze. Konkurs ten pozwala uczniom na porównanie własnych osiągnięć z tymi ich kolegów z innych krajów, ułatwia nawiązywanie przyjaznych kontaktów, daje im satysfakcję z przeprowadzania prawdziwej pracy badawczej w prawdziwym laboratorium fizycznym. Ostatniego roku w tym prestiżowym współzawodnictwie uczestniczyło 174 uczniów z 39 krajów. Wielu z nich z pewnością zajmie w przyszłości wiodącą rolę w rozwoju fizyki.

Aktualne informacje o tym i innych współzawodnictwach można znaleźć na witrynie http://nobelprizes.com/firstep/ oraz na serwerze ftp prowadzonym przez doktora Gorzkowskiego: ftp://ftp.ifpan.edu.pl/pub/competitions/ . Zajrzyj do tych miejsc. Jeśli jesteś uczniem - zachęć również swych nauczycieli do zapoznania się z konkursem. I już teraz zacznij planować swój własny projekt badawczy!